CiddiGazete- Hafta başından bu yana değer kaybeden TL, ABD Doları karşısında tarihinin en düşük seviyesine geriledi. Dolar/TL kuru sabah saatlerinde yüzde 1'e yakın yükselişle 7,24 seviyesini aştı ve yeni tarihi zirvesini gördü.

Kur sabah saatlerinde 7,2496'ya kadar yükselerek rekor kırdı, ardından 7,24'ün altına geriledi.

Böylece TL'nin Dolar karşısındaki kaybı yıl başından bu yana %18'e ulaşmış oldu.

Küresel çapta dolar talebi son dönemde Türk Lirası ve birçok gelişen ülke para birimine baskı yapmaya devam ediyor.

Türkiye'de Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin azalması ve yaklaşan yüklü dış borç geri ödemeleri TL üzerindeki baskıyı artıran gelişmeler olarak değerlendiriliyor.

BBC Türkçe’nin haberine göre coronavirüs salgınının piyasalarda yarattığı endişe ile ekonominin hem üretim hem tüketim ayağında yaşanan aksaklıklar, çoğu para biriminde baskı yaratıyor.

Bu yılın başından beri TL, dolara karşı yüzde 21 değer kaybetti.

Diğer gelişmekte olan kimi para birimlerinde %25'i aşan kayıplar yaşanıyor. Bazı para birimleri ise TL'den daha iyi bir performans gösteriyor.

Analistlere göre bu farkta kamunun artan döviz arzı ve petrol fiyatlarındaki düşüş belirleyici.

Türkiye'deki verilere bakıldığında, imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) verisi, coronavirüs salgınını durdurmak için alınan önlemler nedeniyle nisanda tarihinin en sert düşüşünü kaydetti; 11 yılın en düşük seviyesi olan 33,4'e indi.

Endeks küresel finansal krizin en ağır etkilerinin hissedildiği Ocak 2009'da 32,9, Şubat 2009'da 33,4 değerini almıştı.

Fabrikaların coronavirüs nedeniyle kapatılması sonucu imalat ve yeni siparişler endeksleri nisanda sırasıyla 16,9 ve 17,8'e gerileyerek endeks tarihinin en düşük değerini aldı.

İmalatçıların satın alma faaliyetlerindeki zayıflama, coronavirüs salgınının tedarik zincirlerinde yarattığı tahribatı gözler önüne serdi.

Siparişlerin teslim süresi anket tarihinin en uzun değerini alırken imalatçılar bazı tedarikçilerin kapanması nedeniyle hammadde ve lojistikte zorluk çektiklerini ifade ettiler.

Nisan ayı enflasyon verisi ise yıllık olarak %10,94 geldi.

TCMB'NİN REZERVLERİNDE ERİME

Kimi uzmanlar ve analistler Dolar/TL kurunun geçen hafta 7'nin üzerine çıkmasında, TCMB’nin rezervlerinde görülen erimenin yol açtığı endişenin rol oynadığını düşünüyor.

Uzun zamandır piyasalarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasını engellemek için rezervlerini erittiği yönünde haberler var.

Reuters haber ajansı, TCMB rezervlerinin endişe verici boyutlara indiğini aktardı.

Türkiye'nin coronavirüs salgınına cevap olarak mart ayının ortasından bu yana 5 milyar dolar ile rekor düzeyde devlet tahvili satın aldığını belirten Reuters, aynı zamanda Merkez Bankası'nın kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmaması için nisan ayının ortasından beri swap yöntemiyle ve kamu bankaları aracılığıyla yabancı para rezervlerini erittiğini öne sürdü.

Reuters, işlemcilerin hesaplarına göre kamu bankalarının bu yıl 32 milyar dolar döviz sattığını ve bunun 2020'nin henüz ilk dört ayı geçmiş olmasına rağmen geçen yıl piyasaya yapılan müdahalelerin toplamına eşit olduğunu belirtti.

'REZERVLER EKSİYE DÜŞTÜ' İDDİALARI

Kimi işlemcilerin hesaplamaları ise TCMB'nin net rezervlerinin eksiye düştüğünü öne sürüyor.

Reuters'in görüştüğü ve isminin kullanılmasını istemeyen işlemciler, kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasının bugüne kadar kamu bankalarının döviz satışları ile sağlandığını söyledi.

Ancak işlemciler, bu satışların sürdürülemeyecek olmasının TL üzerinde satış baskısı yarattığını dile getirdi.

Bir işlemci kendi hesaplamalarına göre TCMB'nin net rezervlerinin eksi 2 milyar dolara düştüğünü öne sürerek, "hiçbir ülkenin böylesine bir rezerv kaybını kaldıramayacağını" dile getirdi.

Bu durumun en çok Türkiye'nin bu yıl ödemek durumunda olduğu 170 milyar dolar döviz borcuna olumsuz yansıyacağı düşünülüyor.

Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities, geçen hafta yayımladığı raporunda bu hızla giderse TCMB'nin temmuz ayı itibarıyla rezervlerini eritebileceğini kaleme belirtti.

Bloomberg HT televizyonu genel yayın yönetmeni ekonomist Gökhan Şen, konuyla ilgili Habertürk gazetesine yazdığı makalede rezervler ve kur arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıklıyor:

"Kimileri belirsiz ortamda farklı sebeplerle kurunun eridiğini görüyor. Ülkemiz burada örneğin. Belirsizlik içinde rezervler satılıyor ve bu sefer de rezervler düşük olduğu için kur değer kaybediyor. Bir nevi negatif beslemeli döngü."

‘ENDİŞE EDİLECEK BİR ŞEY YOK’

TCMB Başkanı Murat Uysal ise geçen hafta gazetecilere yaptığı açıklamada rezervlerle ilgili endişe edecek bir durum olmadığını söyledi.

Bir gazetecinin Merkez Bankası'nın rezervlerinin eksiye geçtiği yönündeki haberleri hatırlatması üzerine Uysal şu cevabı verdi:

"Olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Risk iştahı azaldı. Gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı oldu. Bizim de diğer merkez bankalarında olduğu gibi dalgalanmalar ve rezerv seviyelerinde dalgalanma olabiliyor.

"İletişimimizde sıklıkla söylediğimiz gibi toplam rezervler üzerinden rezervleri değerlendirmek gerekir. Genel rezerv seviyemizde kısa vadeli yükümlülükler açısından bir sıkıntı olacağını değerlendirmiyoruz."

"Kur hedefi olmadığını son iki aydaki gelişmelere bakarak izleyebiliriz. Kur seviyesi ile ilgili bir savunma mekanizmamız yok" diyen Uysal, ayrıca şu açıklamada bulundu:

"Merkez bankalarıyla olan swap görüşmelerimizin devam ettiğini belirtmiştim. Bu dönemde daha da güçlendirme yönünde çalışmalarımız devam ediyor. Daha fazla sayıda merkez bankasıyla swap hattı kurulmasıyla ilgili süreç devam ediyor. Rezervlerdeki dalgalanmanın geçici olduğunu söyleyebilirim. Kurlar üzerindeki baskı giderek azalacaktır" dedi.

BRÜT REZERVLER 1,3 MİLYAR DOLAR DÜŞTÜ

Perşembe günü TCMB'nin açıkladığı Haftalık Para ve Banka İstatistikleri'ne göre Merkez Bankası'nın brüt döviz rezervleri önceki hafta 1,3 milyar dolar düşerek 52,7 milyar dolara indi.

Toplam rezervleri ise 1 milyar 464 milyon dolar azalarak 86 milyar 447 milyon dolara geriledi.