Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) İktisat Profesörü Daron Acemoğlu, Türkiye'deki ekonomik krizin ancak demokrasi ile aşılabileceğini vurgulayarak, bunun Türkiye için hem çok kolay hem de çok zor olduğunu belirtti.

Dünya'daki en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomist arasında yer alan, kabine oluşturulmadan önce ekonominin başına getirileceği iddia edilen Daron Acemoğlu, Bloomberg’e Türkiye’deki ekonomik kriz ile ilgili bir makale yazdı.

“Türkiye’nin ilerlemesi için geçmişe bakması şart” başlıklı makalede, Türkiye için birçok reçete önerildiğine dikkat çekerek, “Türkiye’nin yapması gereken şey hem daha basit hem de daha zor: Kurumlardaki baş aşağı gidişi tersine çevirmek” dedi.

SORUN TRUMP’TA DEĞİL

“Krizin kökleri kaypak yabancı yatırımcılarda veya kaprisli bir Amerikan başkanının tweet fırtınalarında değil, yapısal sorunlarda yatıyor” diyen Acemoğlu şunları kaydetti:

“Lira krizi manşetlerden düştü ama Türkiye hükümetinin değer kaybını durdurmak için aldığı geçici önlemler ekonomide sıkıntı yaratan şeyleri düzeltmeyecek. Eli kulağında olan başka krizler var: ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında rahip Brunson’ın geleceğine ilişkin yaşanan tartışmanın ardından, Türkiye’nin devasa cari hesap açığını finanse eden yabancı sermaye akışı kurudu. Ağır borç altında olan özel sektör, özellikle de gayrimenkul ve inşaat şirketleri topun ağzında. Ankara bu karmaşadan nasıl çıkar? Politika reçeteleri konusunda bir bolluk söz konusu. Paul Krugman gibi bazıları geçici sermaye kontrollerini ve döviz üzerinden borçların reddedilmesini önerdi. Başkaları, özel sektörün borcunu yeniden yapılandırarak, mali disiplini sıkılaştırarak ve belki de yeniden IMF’ye başvurarak kurumsal sektörü ve bankacılık sektörünü desteklemenin yollarına işaret ediyor. Fakat Türkiye’nin yapması gereken şey hem daha basit hem de daha zor: Kurumlardaki düşük üretim kredilerde sürdürülemez büyüme ve şirketlerin aşırı genişlemesi gibi baş aşağı gidişi tersine çevirmek.”

Acemoğlu kurumsal sorunlar nedeniyle sıkıntı yaşayan ekonomiyi sermaye kontrollerinin veya mali mühendisliğin mucizevi şekilde iyileştirmesini umut etmek yerine, neye ihtiyacı olduğu konusunda net olunması gerektiğini belirtti.

ATILMASI GEREKEN ADIMLAR

Daron Acemoğlu alınması gereken önemli adımları şöyle sıraladı: “Başkanlığın geniş kapsamlı yetkilerini daraltmak, medyayı özgür bırakmak, Osman Kavala gibi siyasi mahkumları serbest bırakmak, Merkez Bankası ve mahkemeler gibi kamu kurumlarına bağımsızlık vermek, devlet alımları üzerinde kontrol başlatmak, yatırımcılar için basit güven inşası önlemleri almak. Fakat çözümün kolaylığı boş umut yaratmamalı. 2000’lerin başında siyasi reforma izin veren koşullar bugün yok. Ekonomik sorunlardan çıkış yolu açık görünse de varmak kolay değil.”