Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nin bulunduğu yapı aslında, 1506 yılında inşa edilen bir kompleksin, kervansaray bölümüydü. 1884’te “Kütüphane-i Umum-i Osmani” adıyla kuruldu. Türkiye’nin devlet tarafından kurulan ilk kütüphanesi. Bir ‘derleme kütüphanesi.’ Yarısı kitap olmak üzere toplam bir milyona yakın dokümanı barındırıyor. Kütüphanede yer alan kitapların 11.120 adedini ise aralarında çok önemli eserlerin de bulunduğu ‘el yazması eserler’ oluşturuyor.

'OTANTİK AURA GÜÇLENDİRİLDİ'

Kütüphanenin renovasyonu 2015’te başladı, 2017 yılında tamamlandı. Restorasyonu ve iç tasarımı yapan Tabanlıoğlu Mimarlık ortağı Melkan Gürsel, “Eskiyi vurgulayan, ancak içinde bulunduğumuz yüzyılın olanaklarıyla, işlevsel ve mimari yaklaşımıyla bugünü yansıtan bir çalışma yapıldı” dedi. Gürsel, şöyle devam etti: “1999 İstanbul depremi sırasında gördüğü hasar neticesinde tarihi yapı, bu nadide eserlerin korunması için gerekli fiziki şartları sağlayamıyordu. Binaya girdiğimizde eski bir yapı ve ona nerdeyse fütursuza, günü kurtarmak için yapılmış müdahalelerle karşılaştık. Örneğin avlunun üzeri betonarme kaba bir kolonla taşınan bir örtüyle kaplanmıştı, arka avluda yıkık bir ‘gecekondu’ yapı vardı. Eski yapının kaplaması vardı.... Malzeme olarak yapının özgün duvarlarıyla uyumlu malzemelerle iyileştirmeler yapılırken, özellikle cam gibi, ortamla uyum sağlayan, teknolojik olarak da imkanlar yaratan çağdaş malzemeler ve teknikler adapte edildi. Avlu çatısını kurarken olduğu gibi, tüm mekânlarda orijinal elemanlara mümkün olduğunca az dokunuldu, yük bindirilmedi. Güncellenen mekânlar, avludan okuma salonlarına kadar kütüphanenin otantik aurasını güçlendirdi...”

Wired Dergisi'nin sıralaması şöyle...

1 - DANİMARKA, DOKK1

30 bin metrekarelik alanı ile tüm İskandinav ülkelerindeki en büyük kütüphane. Kütüphanenin en ilginç özelliği ise binanın ortasında yer alan çan. Şehirdeki hastaneye bağlı olan bu çan her doğum olduğunda bir defa çalıyor.

2 - ABD, LAWRENCE HALK KÜTÜPHANESİ

ABD'nin Vermont eyaletinde bulunan Lawrence Halk Kütüphanesi, 1972’de inşa edilen binanın iskeleti üzerine kuruldu. Muhteşem bir doğal aydınlatmaya sahip olan bu kütüphanenin pek çok noktasında yerden tavana camlar kullanıldı.

3 - ÇİN, YANGZHOU ZHONGSHUGE KÜTÜPHANESİ

Zhen Yuan şehrinde yer alan bu kütüphanenin içerisinde yürümek kitaplardan oluşan bir nehirde ilerlemeye benziyor. Kıvrımlı şekilde oluşturulan raflarda kitaplar tavana doğru bükülerek koyu renkte aynalardan oluşan yer döşemesi üzerinde yansıma yapıyor. Aynı zamanda bir nehir kenarında kurulu olan kütüphane iç mimarisi ile de su ve sudaki yansımalar hissini veriyor.

4 - TÜRKİYE, BEYAZIT KÜTÜPHANESİ

5 - NORVEÇ, VENNESLA KÜTÜPHANESİ

Norveç'in Vennesla şehrinde bulunan bu kütüphane adeta bir uzay gemisini andırıyor. Gövdesini oluşturan 27 taşıyıcı kemer kütüphanenin orijinal iskeletini oluşturuyor ve her bir kemerde aydınlatmalar bulunuyor.

6 - NORVEÇ, BODO KÜTÜPHANESİ

Üç oditoryum ve konser salonu barındıran komplekste, 6 bin 317 metrekarelik kapalı alanı bulunuyor. Yerden tavana camlarla kaplı olan kütüphane şehrin limanlarına bakıyor.

7 - ABD, CHİCAGO HALK KÜTÜPHANESİ

ABD'nin Chicago şehrinde yeni inşa edilen bu kütüphanede hiçbir sivri köşe bulunmuyor. Çakıl taşı şeklinde tasarlanan bina her birinde güneşlikler olan camla kaplı. Bu şekilde serin ve aydınlık tutulan kütüphane sivri uçlu veya köşeli herhangi bir aksam bulundurmadığı için çocuklar için de son derece elverişli ve feng-shui prensipleri ile tasarlandı.

8 - İNGİLTERE, BİRMİNGHAM KÜTÜPHANESİ

Dışarıdan bakıldığında metal örgülerle sarılmış fütüristtik bir alışveriş mağazasını andıran yapı iç mimarisi ile ziyaretçileri büyülüyor. 30 bin metrekarelik kapalı alana sahip. 400 binin üzerinde eser barındıran üç katlı Birmingham Kütüphanesi İngiltere'nin yeni inşa edilen en gözde kütüphanelerinin başında geliyor.

9 - KANADA, HALİFAX MERKEZ KÜTÜPHANESİ

14 bin 500 metrekarelik kapalı alana sahip. Neredeyse tamamen camla kaplı olan bina Halifax şehir merkezinde yer alıyor ve mimarisi ile adeta üst üste konmuş dev cam tuğlalar görüntüsü veriyor. Binanın tepesinde açık havada kitap okumak isteyenler için de bir kat bulunuyor ve kütüphanenin içi zaman zaman konserlerin izlendiği bir alana dönüşüyor.

10 - MEKSİKA, CONARTE KÜTÜPHANESİ

Baş aşağı hissi uyandıran kitap rafları ve oturma tasarımları ziyaretçilerin zaman kavramını unutup rahatlayarak okumaya teşvik ediyor. Çocuklar özel olarak düşünülmüş ve onlar için oyun alanlarını andıran ayrı bir alan tasarlanmış. Çarpıcı sarı ve kırmızı renklerle çocukların ilgisi kitaplara yönlendirilirken sanki bir kütüphane değil de oyun oynama alanı.

(Cumhuriyet)