CiddiGazete- Küresel ekonomide 2022 yılına yüksek enflasyon ve merkez bankalarının faiz artışları damgasını vururken, hisse senedi ve tahvil piyasalarında sert değer kayıpları yaşandı. İngiliz Financial Times gazetesi, 2022'de dünya genelinde hisse senedi ve tahvil piyasalarında yaşanan kaybın 30 trilyon doları aştığını yazdı. Bloomberg verilerine göre, 29 Aralık itibarıyla tüm dünyada hisse senedi piyasalarında 2022’de toplam değer kaybı 25 trilyon dolara ulaştı. Yine Bloomberg verilerine göre, dünya genelinde kamu ve özel sektör tahvillerini takip eden Multiverse endeksinde değer kaybı da 9,6 trilyon dolar oldu. Kripto para piyasasında da 2022 yılındaki kayıp 1,7 trilyon dolar oldu. 2008 SONRASI EN KÖTÜ YIL "Merkez bankalarının enflasyonla mücadelesi ve Ukrayna'daki savaş büyük dalgalanmaları tetikledi" ifadelerine yer verilen haberde, 2008'deki küresel finans krizi sonrası en sert değer kaybının yaşandığı aktarıldı. Gelişmiş ve gelişen piyasa hisse senetlerini kapsayan MSCI dünya endeksi 2022'de değerinin beşte birini kaybetti. ABD borsaları da 2022'de sert kayıp yaşadı. ABD borsasındaki 500 büyük şirketi içeren S&P 500 endeksinde 2022 yılındaki kayıp yüzde 19 olurken, teknoloji şirketleri ağırlıklı Nasdaq bileşik endeksinde kayıp yüzde 33'ü aştı. Tahvil piyasasında da faiz artışlarına paralel sert değer kayıpları görüldü. Uzun vadeli borçlanma maliyetleri için küresel bir gösterge olan ABD 100 yıllık Hazine tahvil faizi 2022'de yüzde 1,5'ten yüzde 3,9'a yükseldi. Bu yükseliş, 1960'lara kadar giden Bloomberg kayıtlarındaki en sert yıllık artış olarak kayıtlara geçti. Elektrikli araç şirketi Tesla 2022'de piyasa değerinin üçte ikisini kaybederken, değer düşüşü çip üreticisi Nvidia'da yüzde 50, Apple ve Microsoft'ta yüzde 30, Google’ın çatı şirketi Alphabet'te yüzde 40, Facebook'un çatı şirketi Meta'da yüzde 64 oldu. Salgın nedeniyle ekonomik yavaşlamayla karşı karşıya olan Çin’de de CSI 300 hisse endeksinde 2022 yılında kayıp yuan bazında yüzde 22, dolar bazında yüzde 28 oldu. MSCI Avrupa endeksi bu yıl dolar bazında yüzde 16, Euro bazında yüzde 11 değer kaybetti. "HESAP GÜNÜ ACIMASIZ OLDU" İsviçre merkezli varlık yönetim şirketi Pictet Asset Management'ın baş stratejisti Luca Paolini, düşük enflasyon ve düşük faiz etkisiyle yıllarca hisse senedi ve tahvillerin yüksek fiyat seviyelerinde bulunduğuna işaret ederek "Bu yılın dersi şu oldu; bir noktada bir hesap günü gelir ve o gün geldiğinde acımasız olur" dedi. İtalya merkezli Generali Insurance Asset Management'ın yatırım şefi Antonio Cavarero, 2022'de yaşanan durumun 2008’den farklı olduğunu, o dönem hisse senetleri çökerken tahvillerin değer kazandığını, hisse senedi piyasaları çöktüğünde sabit getirili varlıkların bir denge unsuru olacağı umuduyla portföylerini oluşturan birçok yatırımcı için 2022'nin acı dolu darbe indirdiğini, bu durumun oyunun kurallarını değiştirici olduğunu söyledi. UCUZ PARA DÖNEMİ BİTTİ ABD başta olmak üzere merkez bankaları, 2022’de artan enflasyonu dizginlemek için faiz artışlarına gitti. ABD'de haziranda yüzde 9,1 ile 40 yılın zirvesini gören tüketici enflasyonu, kasımda yüzde 7,1'e kadar gerilese de yüzde 2'lik resmi hedefin çok üzerinde olmaya devam ediyor. ABD Merkez Bankası (Fed), mart-aralık döneminde federal fonlama faizini 425 baz puan artışla yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti. Euro bölgesinde de enflasyon ekimde yüzde 10,6 ile rekor kırdıktan sonra kasımda yüzde 10'a gerilemişti. 11 yıllık aranın ardından Temmuz 2022'de ilk faiz artışına giden Avrupa Merkez Bankası (ECB) da temmuz-aralık döneminde toplamda 300 baz puanlık faiz artışına imza attı. ECB ve Fed'in 2023’te ekonomilerdeki yavaşlamaya rağmen enflasyonu düşürmek için faiz artırmaya devam etmeleri ve belirli bir süre faizleri yüksek seviyede tutmaları bekleniyor. Bu da piyasalarda baskının sürmesini beraberinde getiriyor.